Prof. Dr. Turgut Öztürk

Gümüşhane’nin kalkınması, başka bir ifade ile, Gümüşhane de yaşayanların refah seviyesinin yükselmesi için, Gümüşhane ekonomisine, dışarıdan yüksek para girişinin olması gerekir. Tabiat, bir çok imkanlarını Gümüşhane’den esirgemiştir. Ancak, halen mevcut olan bazı imkanların para getirecek şekilde kullanılması, Gümüşhane’nin refah seviyesini, kısa zamanda yükseltecektir.

Bu imkanların en önemlisi, ‘’İnanç Turizmi’’ dir. İnanç Turizmi için, Gümüşhane de bulunan kaynaklar incelendiğinde, çok büyük bir potansiyelin bulunduğu, ancak bu potansiyelin çeşitli sebeplerle, turizm için kullanılmadığı, görülmektedir. İnanç turizm için en önemli kaynaklardan birisi, Gümüşhane merkezinden 3 km uzaklıkta bulunan Alemdar köyündeki Hagios Georgios Manastırı ve külliyesi’dir. Bu konuda yazılmış eski Rumca ve Türkçe kitaplar mevcuttur. Patrikhane kayıtları da, Hagios Georgios Manastırının Katolikler için kutsal toprak olduğunu teyit etmektedir.

Hagios Georgios Manastırının Önemli Özellikleri:

Hagios Georgios Manastırı, Alemdar köyüne giderken, köy yolunun sağında ve yukarıda sularla çevrili kayaları içerisine, kayalar oyularak yapılmış bir kilise ve etrafında bulunan diğer tesisleri ile, kompleks bir Manastır yapısına sahiptir. Kutsal bir dağın eteğinde yapılmıştır. Bu kompleks yapı içerisinde, büyük bir kilise,  rahiplerin eğitim salonları, dilek ve dua odaları ve açık şifa havuzu ve şifalı su akan şifa çeşmesi, Manastırı ziyarete gelen büyük din adamlarının kalacağı yerler … vardır. Bunlardan bazılarının harabe olmasına karşılık bazıları halen kompleks içerisinde mevcuttur.

Hagios Georgios Manastırı hakkında Rumca ve Türkçe olmak üzere yazılmış kitaplarda Manastırın ve eteğinde kurulu bulunduğu dağın, Ortodokslar için kutsal toprak olduğu teyit edilmiştir. Alemdar köyünün eski ismi ‘’Hudura’’ dır. Hudura ismi, ‘’Huzur Veren Yer’’ anlamındadır ve Eski Yunanca da‘’Haturou’’ (Hotura) kelimesinden gelmektedir.

Manastır, Ortodokslar için, bölgenin en önemli kutsal dini merkezi olarak yüzyıllarca hizmet vermiştir. Manastırın, dünyanın her tarafından gelen,Ortodoks büyük din adamları tarafından imzalanan bir ziyaretçi günlüğü mevcuttur. Her yıl, bölgenin en büyük dini toplantıları bu Manastırda yapılırmış ve toplanan bağış ve diğer gelirler bu Manastırdan etraftaki diğer kiliselere dağıtılırmış.

Hagios Georgios Manastırı, bir üniversite gibi, yıllarca eğitim vermiş ve rahip ve rahibelerin yetişmesini sağlamıştır. Manastır, zamanın en büyük kütüphanelerinden birisine sahipmiş ve birçok araştırmaların bu kütüphanede yapıldığı, Manastırın günlüğünde belirtilmektedir.

Genellikle bu Manastırda dilek dileyenlerin dilekleri kabul olurmuş ve dilekleri kabul olan Manastıra büyük bağışlarda bulunurlarmış ve bu bağışlar bir deftere kaydedilir ve diğer kiliselere de bu bağışlardan pay verilirmiş. Şifalı su havuzunda yıkanan ve şifalı su çeşmesinden su içerek şifa bulanlar da,  büyük bağışlarda bulunurlarmış.

Hagios Georgios Manastırında bulunan kilise, Osmanlı döneminde, Ortodokslarca kutsal topraklar olması sebebiyle, camiye çevrilmeden, kilise olarak, birkaç defa onarımdan geçirilen nadir yerlerden birisidir. Osmanlı Padişahlarının, onarım yazılarını ve tuğralarını kilisenin girişinde halen görmek mümkündür.

Kısaca, Müslümanlar için Mekke’deki ‘’Kabe’’nin anlamı ve önemi ne ise, 350 Milyon Ortodoks için de, Alemdar Köyünde bulunan ‘’ Hagios Georgios’’ Manastırının da anlamı aynıdır. Ortodokslar, ‘’Hagios Georgios’’ Manastırını ziyaret etmeleri halinde, ‘’Hacı’’ olmakta ve bütün günahlarından kurtulduklarına inandıkları Patrikhane kayıtlarında, Rumca kitaplarda ve Türkçe kitaplarda belirtilmektedir. Mübadeleden önce, dünyanın her tarafından Ortodokslar bu Manastıra gelerek ibadet etmiş ve ‘’hacı’’ ünvanını almışlardır.

Birkaç sene önce, Sayın Patrik de bu Manastırı ziyaret etmek için, İstanbul’dan gelmiştir. Ancak, Manastırın araba çıkacak yolunun olmaması ve havanın da çok yağmurlu olması sebebiyle, ziyaretini gerçekleştiremeden geriye dönmüştür.

Hagios Georgios Manastırı Gümüşhane İçin Bir Hazinedir:

Tarihçi ve yazar Sayın Adnan Güngör Üçüncüoğlu’nun, Hagios Georgios Manastırının, Gümüşhane ve komşu iller için, inanç turizmi yönünde, büyük bir hazine olduğu hususunda, gazetelerde birçok makalesi ve kitapları yayınlanmıştır. Ayrıca bu konuda Valilik Makamına da, dilekçe ile de bilgi verilerek, Hagios Geogios Manastırının, bir an önce, inanç turizmine açılması talep etmiştir.

Birkaç hafta önce, Tarihçi ve Yazar Sayın Güngör Üçüncüoğlunun, mahalli bir gazetede yayınlanan ‘’Çağrı’’ yazısını da okudum. Çok güzel bir yazı, görüşlerine aynen katılıyorum.

Aşağıda sunacağım katkı, Sayın Adnan Güngör Üçüncüoğlu’nun bu yazısın da, Hagios Georgios Manastırının inanç turizmine açılmasının gecikilmesi halinde, gereği kadar tam açık olmayan, ekonomik kaybın açıklaması yönünden, yararlı olacağı inancındayım:

1.      2019 yılında, sadece Rusya’dan Türkiye’ye gelen Ortodoks Rus turist sayısı, 7.017.657 kişidir. Bu turistler en az yarısı, ‘’Hacı’’ olmak ve ‘’Günahlarından Kurtulmak’’ için, ya Türkiye ye gelirken veya Türkiye den dönerken, Gümüşhane deki ‘’Hagios Georgios’’ Manastırına uğrayacaklardır. Müslümanların Mekke veya Medine’ye gidip de Kabe’yi ziyaret etmeyeni ve hacı olmayanı yoktur. Benzer bir yaklaşımla, Ortodoks turistler de Türkiye ye gelince, hacı olmak ve günahlarından kurtulmak isteyeceklerdir. Bu bakımdan Hagios Georgios Manastırını mutlaka ziyaret edeceklerdir.

2.      Yılda ortalama 4.000.000 turistin ‘’Hacı’’ olmak ve Günahlarından Kurtulmak’’ için, Hagios Georgios Manastırı kutsal topraklarında en az üç gün kalıp ibadet etmeleri ve kutsal dağı en az üç defa dolaşmaları halinde Gümüşhane ekonomisinin gelişmesine büyük katkıları olacaktır.

3.      Hatay ilinde bulunan ve bir oda kadar büyüklükte bir kayanın içerisine uyularak yapılmış Saint Pierre kilisesi, kutsal yer sayıldığından, 2019 yılında, 4.500.000 turist ziyaret etmiştir.

4.      Bir Ortodoks turistin Hagios Georgios Manastırını üç günlük ziyareti süresinde, en az 200 dolar harcaması gerektiği düşünülecek olursa, inanç turizmi tam kurulduğunda, yılda Gümüşhane ekonomisine, 4.000.000 x 200 = 800.000.000 dolar veya 1 dolar= 8 TL kabul edilecek olursa 800.000.000 x 8 = 6.400.000.000 TL katkı sağlayacaktır.

5.      Bu hesaba göre, Hagios Georgios Manastırının İnanç Turizmine açılmasının 1 günlük gecikilmesinin, Gümüşhane ve civar illerin ekonomisine zararı, minimum, 6.400.000.0000/365 = 17.534.246 TL civarındadır.

NOT: Gelecek yazım, ‘’4 Senedir Gümüşhane Ekonomisinin gelişmesini, kimler ve nasıl mani olmuşlardır’’ başlığını taşıyacaktır.